การดูแลตนเองหลังคลอดเป็นเรื่องที่มีความสำคัญอย่างมากสำหรับคุณแม่ลูกอ่อนทุกท่าน นอกจากการพักผ่อน ดูแลแผลเย็บ และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์แล้ว การดื่มน้ำก็เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่คุณแม่ต้องให้ความสนใจ แต่คุณแม่หลายท่านคงเคยได้ยินคนเฒ่าคนแก่เตือนว่าหลังคลอดลูกห้ามดื่มน้ำเย็น เพราะจะไม่มีน้ำนมให้ลูก ความจริงแล้วจะเป็นอย่างไรกันแน่ หลังคลอดห้ามดื่มน้ำเย็นจริงหรือไม่ เรามาหาคำตอบกันค่ะ
หลังคลอดลูกห้ามดื่มน้ำเย็นจริงหรือไม่ เพราะเหตุใด?
ความจริงตามหลักการแพทย์นั้นไม่มีข้อห้ามไม่ให้คุณแม่ดื่มน้ำเย็นหลังคลอดแต่อย่างใด เพราะเมื่อคนเราดื่มน้ำเข้าไป ร่างกายก็จะปรับอุณภูมิของน้ำให้เท่ากับภายในร่างกายอยู่ดี ดังนั้น คุณแม่หลังคลอดจึงสามารถดื่มน้ำเย็นได้ตามปกติโดยไม่ต้องกังวลว่าเต้านมจะแข็ง อุดตัน หรือมีน้ำนมน้อย สำหรับความเชื่อเรื่องการห้ามดื่มน้ำเย็นหลังคลอดนั้นอาจเป็นเพราะในสมัยโบราณ น้ำไม่สะอาดจึงต้องมีการต้มให้สุกเพื่อความปลอดภัยของคุณแม่หลังคลอดนั่นเอง แต่หากเปรียบเทียบระหว่างการดื่มน้ำเย็นและน้ำอุ่นแล้ว การดื่มน้ำอุ่นย่อมมีข้อดีมากกว่า เพราะน้ำอุ่นจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดให้ดีขึ้น ทำให้ร่างกายสามารถส่งเลือดไปหล่อเลี้ยงอวัยวะและเซลล์ต่าง ๆ ได้ดีขึ้น อีกทั้งทำให้ร่างกายของคุณแม่ฟื้นฟูเร็วขึ้น และบรรเทาอาการหนาวในหลังคลอดได้เป็นอย่างดี
น้ำอุ่นช่วยกระตุ้นน้ำนมจริงไหม?
อุณหภูมิของน้ำไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการผลิตน้ำนมแม่แต่อย่างใด สิ่งสำคัญคือการดื่มน้ำอย่างเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย การรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ การพักผ่อนอย่างเพียงพอ รวมถึงการกระตุ้นการผลิตน้ำนมด้วยการให้ลูกดูดบ่อย ๆ หมั่นบีบระบายน้ำนม นวดเต้านมเป็นประจำก็จะช่วยเพิ่มฮอร์โมนสร้างน้ำนม (โปรแลคติน) ทำให้มีน้ำนมเยอะ ๆ ได้ อย่างไรก็ตาม คุณแม่บางท่านอาจรู้สึกว่าดื่มน้ำอุ่นแล้วน้ำนมไหลมากกว่าตอนดื่มน้ำเย็น ซึ่งก็เป็นเพราะการดื่มน้ำอุ่นจะช่วยให้ร่างกายของคุณแม่ผ่อนคลายจนหลั่งฮอร์โมนออกซิโตซิน (Oxytocin) ออกมาและกระตุ้นการหลั่งของน้ำนม เมื่อบีบนมแล้วรู้สึกว่าได้น้ำนมมากจนทำให้คุณแม่รู้สึกว่าน้ำนมไหลได้ดีกว่านั่นเอง ซึ่งเพียงแค่คุณแม่รู้จักผ่อนคลายก็สามารถกระตุ้นการหลั่งของฮอร์โมนออกซิโตซินได้โดยไม่จำเป็นต้องดื่มน้ำอุ่นแต่อย่างใด
คุณแม่ลูกอ่อนดื่มน้ำมากแค่ไหนดี?
ร่างกายของคนเราประกอบไปด้วยน้ำมากถึง 70% และน้ำยังเป็นส่วนประกอบหลักของน้ำนมกว่า 85% เมื่อคุณแม่ต้องให้นมลูก ร่างกายจึงต้องการน้ำมากเป็นพิเศษ ดังนั้น คุณแม่ควรดื่มน้ำให้ได้อย่างน้อย 3 ลิตรต่อวันโดยแบ่งดื่มหรือจิบตลอดทั้งวัน และควรดื่มน้ำ 1 แก้วก่อน ระหว่าง และหลังให้นมลูกเพื่อลดอาการเหนื่อยล้าและช่วยในการกระบวนการสร้างน้ำนมแม่ การดื่มน้ำมาก ๆ ยังช่วยป้องกันภาวะขาดน้ำ ท้องผูก และน้ำนมอุดตันได้ ทั้งนี้ คุณแม่อาจสังเกตการปัสสาวะของลูกว่าเป็นไปตามเกณฑ์มาตรฐานหรือไม่ และหมั่นสังเกตร่างกายตนเอง หากร่างกายขาดน้ำ คุณแม่อาจมีอาการ เช่น ปัสสาวะสีเข้ม ปากแห้ง ท้องผูก ฯลฯ นั่นหมายถึงว่าคุณแม่ต้องดื่มน้ำให้มากขึ้น
แม่ลูกอ่อนดื่มอะไรได้บ้าง?
นอกจากน้ำเปล่าสะอาด คุณแม่ยังสามารถดื่มน้ำผลไม้ น้ำผัก น้ำสมุนไพรต่าง ๆ เพื่อช่วยสร้างความสดชื่น เช่น น้ำขิงที่ช่วยฟื้นฟูร่างกายและช่วยให้เลือดในร่างกายไหลเวียนได้ดีขึ้น ส่งผลให้น้ำนมไหลได้ดีขึ้น น้ำมะพร้าวที่อุดมด้วยวิตามินและแร่ธาตุ ซึ่งช่วยฟื้นฟูร่างกายหลังคลอดของคุณแม่ เป็นต้น แต่ควรหลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีปริมาณน้ำตาลสูง เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน อาทิ ชา กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง ชาไข่มุก น้ำอัดลม ฯลฯ เนื่องจากอาจส่งผลต่อการไหลของน้ำนม สารอาหารที่ลูกน้อยจะได้รับ และพัฒนาการของทารก รวมถึงระมัดระวังการดื่มนมวัว นมถั่วเหลือง น้ำเต้าหู้ นมเปรี้ยวเนื่องจากอาจเพิ่มความเสี่ยงที่ทารกจะเกิดอาการแพ้ เช่น เกิดผื่น ท้องผูกได้
ดังนั้น คุณแม่หลังคลอดจึงสามารถดื่มน้ำเย็นหรือน้ำอุ่นก็ได้โดยไม่ต้องกังวลว่าจะส่งผลต่อระดับน้ำนมแต่อย่างใด แต่สิ่งสำคัญคือการดื่มน้ำในปริมาณที่พอเหมาะเพื่อให้ร่างกายได้รับน้ำเพื่อนำไปผลิตน้ำนมและใช้เลี้ยงลูกน้อยได้อย่างเพียงพอ และอย่าลืมกระตุ้นน้ำนมด้วยการให้ลูกเข้าเต้าเป็นประจำก็จะทำให้น้ำนมแม่ไม่ลดลงหรือตัน และอย่าลืมรักษาความสะอาด ทานอาหารที่หลากหลายและครบ 5 หมู่เพื่อช่วยฟื้นฟูร่างกาย และมีแรงมีกำลังดูแลลูกน้อยที่กำลังเริ่มต้นการเผชิญโลกใบใหญ่ใบนี้กันค่ะ
ดูสินค้าแม่และเด็กเพิ่มเติมได้ที่เว็บไซต์ www.punnita.com
Ref :
https://www.enfababy.com/Child-development/Breastfeeding/Techniques/Water-affect-breastfeeding
https://th.theasianparent.com/post-pregnency-behavior
https://www.babycenter.in/x1047932/will-drinking-cold-water-after-birth-slow-my-recovery